Onome ko je ikada želio unijeti malo više logike u razumijevanje marketinške strategije u kojoj se, pored ostalih, slobodno rečeno tipičnih, navodi i postojaznje tzv. win-win situacije, odnosno, situacije u kojoj su obje strane prilikom jedne transakcije određenog proizvoda ili usluge istovremeno na dobitku, takav oblik poslovanja bio je teško zamisliv. Uvijek se činilo da ona takva može postojati samo kao hipotetička kategorija, jer je neminovno da takva situacija ipak jednoj strani donosi više koristi, iako tu razliku najčesce nije jednostavno kvantitativno odrediti.
Interesantno je kada takva specifična, pa još i, u krajnjoj liniji, fiktivna terminologija izađe iz svojih autentičnih okvira i postane primjenjiva u opisu određene društveno-političke situacije, pri tom sa svakim odsustvom fikcije. Vjerovatno je opis trenutne cetinjske postizborne situacije upravo ono što se može osloviti sa win-win. Ovo su, vjerovatno, bili prvi izbori u istoriji crnogorskog parlamentarizma na kojima se ni jedan od aktera nije požalio na izborni rezultat. Sa jedne strane je vlast koju je podržalo manje od polovine birača, a koja je uprkos tome osvojila apsolutnu većinu glasova. Računica koja je ovoga puta bila u igri bila bi nerazumljiva i najboljem matematičaru dok mu se ne bi objasnile naše izborne tehnike i princip “manje je više”. Kao pobjednicima, njima rezultat odgovara, iako je procenat glasova koji su osvojili premali u odnosu na biračko tijelo. Pored njih se nalazi prividna opozicija koja je, zahvaljujući istim računskim operacijama uspjela da osvoji više mandata i eliminiše konkurenciju iz opozicionih redova. Oni su zadovoljni rezultatom jer više neće biti u sijenci drugih opozicionih stranaka i od sada će imati priliku da pokažu da mogu i da se suprotstave onima koje inače podržavaju. Složićete se da je to dejà vu kada je crnogorska politička scena u pitanju, ali neki se tek sada osjećaju zrelima za takav korak, pa ni njihovo oduševljenje ne bi trebalo da nas čudi. Nasuprot svima njima stoji opozicija koja je pozvala građane Cetinja na bojkot lokalnih izbora. Od nekoga ko je makar potencijalni učesnik u izbornoj trci bi bilo za očekivati da je koliko-toliko upoznat sa izbornim pravilima pri čemu bi bez sumnje trebalo da posjeduje informaciju o tome da li je 50% izašlih birača uopšte potrebno da bi izbori bili važeći. I pored toga što su izbori okončani apsolutnom pobjedom njihovog najvećeg političkog protivnika, opozicioni lideri ne kriju svoje zadovoljstvo zbog uspješnosti bojkota. Bojkot uspio, politički pluralizam umro.
Kada se sagleda cjelokupna situacija reklo bi se da nema nezadovoljnih. Na gubitku su izgleda jedino oni koji su, primorani da glasaju iz već poznatih razloga, svoj listić učinili nevažećim, a ovoga puta su bili brojniji nego inače, što javnosti šalje jasnu poruku, koju razumije onaj ko želi. Navodi se da nevažeći glasački listići nisu bili tek neispravno popunjeni, već su, ilustrovani od strane birača, predstavili potrebu da se makar negdje ostavi trag – izraz sopstvene nemoći, pa su najčešće ilustracije na njima bile tzv. “čiča-gliše” kao prikaz bezličnih jedinki, bez ikakvih specifičnosti u masi kojoj pripadaju, sa tijelom iscrtanim od tankih linija, dovoljno slabim da bilo šta pomjere i glavom koju predstavlja zatvorena kružnica koju ne ispunjava ništa. Možda bi se, kada su cetinjski izbori u pitanju jedina korist ogledala u organizovanju izložbe nevažećih glasačkih listića, u cilju promocije cetinjskog humora kroz likovni izraz.
Rijetka je ta geneza znanja i iskustava koja je potrebna da bi se shvatila, ne samo win-win, već cijela fenomenologija crnogorskih izbora. Osim toga, za njen potpuni doživljaj potrebna je izvjesna doza cinizma. Nama nedoraslima toj problematici i dalje ostanje konstantno samopreispitivanje. Ovakvo stanje je po prirodi stvari neodrživo, ali vijek njegovog trajanja je i suviše dug da bi se nazvalo samo privremenim. Dakle, treba nam samo malo strpljenja… Ali, ako može odmah!
Perperzona 